مرکز لرزه نگاری کشوری - موسسه ژئو فیزیک geophysics
مرکز لرزه نگاری کشوری
تاریخچه فعالیت لرزهنگاری در مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران کار ثبت و تعیین محل زمین‌لرزه‌ها را از سال 1337 هجری شمسی (1958 میلادی) با احداث اولین ایستگاه لرزهنگاری در تهران آغاز نمود. در دهه 1960 میلادی ایستگاههای لرزهنگاری کشور به 5 ایستگاه آنالوگ نصب شده در شهرهای تهران، تبریز، مشهد، شیراز و کرمانشاه توسعه یافت که از این بین، ایستگاههای تبریز، مشهد و شیراز زیرمجموعه شبکه لرزهنگاری استاندارد جهانی (WWSSN) بودند. در سال 1354 هجری شمسی (1975 میلادی) یک آرایه 7 ایستگاهی درون‌چاهی موسوم به آرایه بلند دوره ایران (ILPA) برای اهداف خاص و نیز فراهم آوردن اطلاعات لرزه‌ای مناسب جهت تحقیقات زلزله‌شناسی در جنوب غربی تهران راه‌اندازی شد.
مؤسسه ژئوفیزیک در سال ابتدایی دهه 1360 هجری شمسی در چند نقطه دیگر نیز از جمله بروجن، مینودشت، مهاباد، قمصر و قلعه‌قاضی هرمزگان ایستگاههای لرزهنگاری آنالوگ راه‌اندازی نمود که فرایند ثبت و گزارش زمین‌لرزه‌های کشور تا سال 1374 توسط این ایستگاه‌ها صورت می‌‌‌گرفت. با تأمین لرزه‌نگارهای دیجیتال و تجهیزات انتقال اطلاعات تله‌متری، ابتدا در سال 1374 شبکه‌های لرزهنگاری دیجیتال تهران و تبریز راه‌اندازی گردید و پس از آن در سالهای بعد شبکه‌های لرزهنگاری در دیگر نقاط کشور به مرور توسعه یافتند.
از 130 ایستگاه لرزهنگاری مرکز لرزهنگاری کشوری، 80 ایستگاه با لرزه‌نگارهای باندپهن و 49 ایستگاه با لرزه‌نگارهای کوتاهدوره تجهیز شده‌اند و ایستگاه SRO مشهد با تجهیزات درون‌چاهی در حال فعالیت است. ایستگاههای کوتاهدوره مرکز لرزهنگاری کشوری مجهز به لرزه‌نگارهای SS1 و ایستگاههای باندپهن مجهز به لرزه‌نگارهایTrillium یا CMG3 هستند.
ایستگاههای لرزهنگاری مرکز لرزهنگاری کشوری
سایت رسمی مرکز لرزه نگاری
بیش از چهار دهه فعالیت‌های ثبت و تعیین پارامترها و اطلاع‌رسانی زمین‌لرزه‌های کشور توسط بخش زلزله‌شناسی مؤسسه ژئوفیزیک، با توجه به توسعه شبکه‌های لرزهنگاری محلی، این مؤسسه در سال 1382 اقدام به راه‌اندازی مرکز لرزهنگاری کشوری نمود. مطابق مصوبات هیات محترم وزیران (مصوبه شماره 21914/28851 مورخ 12/9/1382 و مصوبه شماره 23157/ت33302 ک، مورخ 18/4/1384)، مرکز لرزهنگاری کشوری به عنوان مسئول مدیریت داده‌های لرزه‌ای کشور وظیفه خطیر اطلاع‌رسانی رویداد زمین‌لرزه‌ها و توسعه شبکه‌ها و ایستگاههای لرزهنگاری در سطح کشور را بر عهده دارد. از شهریور ماه 1384 با دریافت اطلاعات ایستگاه های لرزهنگاری سراسر کشور در این مرکز، امکان اطلاع رسانی رویداد زمین‌لرزه‌های کشور با دقت و سرعت عمل بیشتر فراهم گردید.
این مرکز در حال حاضر با بهره‌گیری از 105ایستگاه لرزهنگاری در قالب 20 شبکه لرزهنگاری، 6 پایگاه لرزهنگاری تک ایستگاهی و یک ایستگاه درون چاهی فعالیت دارد. پایگاه های تک ایستگاهی عبارتند از بروجن، مینودشت، قمصر، مهاباد، جهرم و قلعه‌قاضی و شبکه‌های لرزهنگاری فعال نیز عبارتند از:
1- شبکه لرزهنگاری مشهد
2- شبکه لرزهنگاری قوچان
3- شبکه لرزهنگاری سمنان
4- شبکه لرزهنگاری تهران
5- شبکه لرزهنگاری ساری
6- شبکه لرزهنگاری قزوین
7- شبکه لرزهنگاری تبریز
8- شبکه لرزهنگاری همدان
9- شبکه لرزهنگاری کرمانشاه
10- شبکه لرزهنگاری بروجرد
11- شبکه لرزهنگاری خرم‌آباد
12- شبکه لرزهنگاری بیرجند
13- شبکه لرزهنگاری طبس
14- شبکه لرزهنگاری یزد
15- شبکه لرزهنگاری اصفهان
16- شبکه لرزهنگاری شهرکرد
17- شبکه لرزهنگاری کرمان
18- شبکه لرزهنگاری شیراز
19- شبکه لرزهنگاری میناب
20- شبکه لرزهنگاری اهواز
21- شبکه لرزهنگاری رشت
مصوبات هیئت وزیران در خصوص وظایف مؤسسه ژئوفیزیک
- تاسیس مرکز لرزه نگاری
- تاریخچه لرزه نگاری در مؤسسه ژئوفیزیک
- ایستگاه‌ها و تجهیزات لرزهنگاری
- مصوبات هیئت وزیران
- نمایی از ایستگاه های لرزه نگاری
- درخواست استعلام زمین‌لرزه (مخصوص شرکتهای بیمه و سایر شرکتهای خصوصی)