مرکز لرزه نگاری کشوری

مرکز لرزه نگاری کشوری

09 12 2014 06:16

کد خبر : 10074470

تعداد بازدید : 929

 

تاریخچه فعالیت لرزه‌نگاری در مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران کار ثبت و تعیین­ محل زمین‌لرزه‌ها را از سال 1337 هجری شمسی (1958 میلادی) با احداث اولین ایستگاه لرزه‌نگاری در تهران آغاز نمود. در دهه 1960 میلادی ایستگاه‌های لرزه‌نگاری کشور به 5 ایستگاه آنالوگ نصب شده در شهرهای تهران، تبریز، مشهد، شیراز و کرمانشاه توسعه یافت که از این بین، ایستگاه‌های تبریز، مشهد و شیراز زیرمجموعه شبکه لرزه‌نگاری استاندارد جهانی (WWSSN) بودند. در سال 1354 هجری شمسی (1975 میلادی) یک آرایه 7 ایستگاهی درون‌چاهی موسوم به آرایه بلند دوره ایران (ILPA) برای اهداف خاص و نیز فراهم آوردن اطلاعات لرزه‌ای مناسب جهت تحقیقات زلزله‌شناسی در جنوب غربی تهران راه‌اندازی شد.

مؤسسه ژئوفیزیک در سال‌ ابتدایی دهه 1360 هجری شمسی در چند نقطه دیگر نیز از جمله بروجن، مینودشت، مهاباد، قمصر و قلعه‌قاضی هرمزگان ایستگاه‌های لرزه‌نگاری آنالوگ راه‌اندازی نمود که فرایند ثبت و گزارش زمین‌لرزه‌های کشور تا سال 1374 توسط این ایستگاه‌ها صورت می‌‌‌گرفت. با تأمین لرزه‌نگارهای دیجیتال و تجهیزات انتقال اطلاعات تله‌متری، ابتدا در سال 1374 شبکه‌های لرزه‌نگاری دیجیتال تهران و تبریز راه‌اندازی گردید و پس از آن در سال­های بعد شبکه‌های لرزه‌نگاری در دیگر نقاط کشور به مرور توسعه یافتند.

از 130 ایستگاه لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری، 80 ایستگاه با لرزه‌نگارهای باندپهن و 49 ایستگاه با لرزه‌نگارهای کوتاه­دوره تجهیز شده‌اند و ایستگاه SRO مشهد با تجهیزات درون‌چاهی در حال فعالیت است. ایستگاه‌های کوتاه­دوره مرکز لرزه‌نگاری کشوری مجهز به لرزه‌نگارهای SS1 و ایستگاه‌های باندپهن مجهز به لرزه‌نگارهایTrillium   یا CMG3 هستند.

ایستگاه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری

 

سایت رسمی مرکز لرزه نگاری

irsc.ut.ac.ir

 

بیش از چهار دهه فعالیت‌های ثبت و تعیین پارامترها و اطلاع‌رسانی زمین‌لرزه‌های کشور توسط بخش زلزله‌شناسی مؤسسه ژئوفیزیک، با توجه به توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری محلی، این مؤسسه در سال 1382 اقدام به راه‌اندازی مرکز لرزه‌نگاری کشوری نمود. مطابق مصوبات هیات محترم وزیران (مصوبه شماره 21914/28851 مورخ 12/9/1382 و مصوبه شماره 23157/ت33302 ک، مورخ 18/4/1384)، مرکز لرزه‌نگاری کشوری به عنوان مسئول مدیریت داده‌های لرزه‌ای کشور وظیفه خطیر اطلاع‌رسانی رویداد زمین‌لرزه‌ها و توسعه شبکه‌ها و ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در سطح کشور را بر عهده دارد. از شهریور ماه 1384 با دریافت اطلاعات ایستگاه های لرزه‌نگاری سراسر کشور در این مرکز، امکان اطلاع رسانی رویداد زمین‌لرزه‌های کشور با دقت و سرعت عمل بیشتر فراهم گردید.

این مرکز در حال حاضر با بهره‌گیری از 105ایستگاه لرزه‌نگاری در قالب 20 شبکه لرزه‌نگاری، 6 پایگاه لرزه‌نگاری تک ایستگاهی و یک ایستگاه درون چاهی فعالیت دارد. پایگاه های تک ایستگاهی عبارتند از بروجن، مینودشت، قمصر، مهاباد، جهرم و قلعه‌قاضی و شبکه‌های لرزه‌‌نگاری فعال نیز  عبارتند از:

1- شبکه لرزه‌نگاری مشهد

2- شبکه لرزه‌نگاری قوچان

3- شبکه لرزه‌نگاری سمنان 

4- شبکه لرزه‌نگاری تهران

5- شبکه لرزه‌نگاری ساری             

6- شبکه لرزه‌نگاری قزوین

7- شبکه لرزه‌نگاری تبریز       

8- شبکه لرزه‌نگاری همدان            

9- شبکه لرزه‌نگاری کرمانشاه 

10- شبکه لرزه‌نگاری بروجرد    

11- شبکه لرزه‌نگاری خرم‌آباد      

12- شبکه لرزه‌نگاری بیرجند

13- شبکه لرزه‌نگاری طبس      

14- شبکه لرزه‌نگاری یزد            

15- شبکه لرزه‌نگاری اصفهان

16- شبکه لرزه‌نگاری شهرکرد  

17- شبکه لرزه‌نگاری کرمان         

18- شبکه لرزه‌نگاری شیراز

19- شبکه لرزه‌نگاری  میناب       

20- شبکه لرزه‌نگاری اهواز

21- شبکه لرزه‌نگاری رشت

 

 

مصوبات هیئت وزیران در خصوص وظایف مؤسسه ژئوفیزیک

 

الف - مصوبه شماره 21914/28851مورخ 12/9/1382 هیئت محترم وزیران (پیوست1):
 
*ماده‌1- مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به منظور اطلاع رسانی سریع و شبانه‌روزی زلزله‌های کشور به وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط، موظف به تأمین نیروی انسانی و خرید تجهیزات لازم جهت شبکه‌های لرزه‌نگاری در سطح کشور است.
*ماده2- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است در بودجه سالانه کل کشور اعتبار ویژه ای در قالب برنامه تحقیقاتی و پژوهشی برای مؤسسه یادشده پیش‌بینی نماید.
* ماده3- به منظور پوشش کامل کشور توسط شبکه‌های لرزه‌نگاری، حفظ و تجهیز پایگاههای موجود، شورای برنامه‌ریزی و توسعه استانها موظفند سالانه از محل اعتبارات در اختیار استانی مبلغی را به این امر اختصاص دهند.
 
ب- مصوبه شماره 23157/ت33302ک مورخ 18/4/1384 کمیسیون موضوع اصل 138 قانون اساسی (پیوست2):
 
*ماده1- مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، به منظور دریافت و جمع‌آوری اطلاعات مراکز علمی ذیربط در ثبت زمین‌لرزه و پردازش این اطلاعات و نیز مطالعه پیش نشانگرهای زمین‌لرزه و امکان‌سنجی پیش‌بینی وقوع و یا عدم وقوع آن، به عنوان مسئول مدیریت اطلاعات لرزه‌ای کشور تعیین می‌گردد. موسسه ژئوفیزیک موظف به اقدامات زیر می‌باشد:
*اطلاع‌رسانی مناسب، سریع و شبانه‌روزی وقوع زمین‌لرزه‌های کشور به دستگاهها و مراکز ذیربط.
* دریافت، جمع‌آوری، پردازش و تحلیل داده‌های لرزه‌ای مراکز مختلف.
*بررسی و تحلیل پیش‌نشانگرهای وقوع زمین‌لرزه.
*هشدار در خصوص وقوع احتمالی زمین‌لرزه در مناطق مختلف کشور به مسئولان ذیربط.
*بررسی و تحلیل اخبار و شایعات مربوط به پیش‌بینی زمین‌لرزه.
* ماده2- کلیه مراکزی که به نحوی دارنده تجهیزات و ایستگاههای لرزه‌سنجی و شتاب‌سنجی در کشور می‌باشند، موظفند اطلاعات و داده‌های تولید شده خود را به صورت بر‌خط در اختیار موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران قرار دهند.