بخش پژوهشی زلزله‌شناسی

 
بخش پژوهشی زلزله شناسی 
 
8-1- معرفی بخش 
 
به پیشنهاد مرحوم پروفسور سید محمود حسابی معروف به پدر علم فیزیک ایران و با تلاش مرحوم دکتر حسین کشی افشار در سال 1336 مؤسسه ژئوفیزیک پایه گذاری شد و از سال 1339 به فعالیت هایش ادامه داد. بخش زلزله ‏شناسی از بدو تأسیس مؤسسه در سال 1336 هجری ‏شمسی با هدف مطالعه زلزله ‏خیزی کشور و بررسی شیوه ‏های کاهش خطرات ناشی از زلزله ایجاد گردید.  در این راستا به علت اهمیت امر زلزله و نیاز کشور به راه‏اندازی ایستگاهها و شبکه‏های لرزه ‏نگاری به تدریج گسترش پیدا کرده است. اعضای هیأت علمی این بخش علاوه بر فعالیتهای پژوهشی به تربیت دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز می‌پردازند.
 
8-2- فعالیتهای مهم بخش 
8-2-1 استفاده از داده‏ های زمین‏لرزه‏ ها جهت مطالعه پوسته ایران و خصوصیات آن در مناطق مختلف.
8-2-2 مشاوره و همکاری در مطالعات لرزه‏ خیزی استانهای کشور.
8-2-3 بررسی های لرزه زمین ساختی ایالتهای مختلف. 
8-2-4 انجام طرحهای پژوهشی-کاربردی در زمینه ‏های مختلف لرزه‏ خیزی بخصوص در مورد ساختگاه سازه‏ های مهم نظیر سد، نیروگاه و غیره .
8-2-5 مطالعه اثر انفجارات روی سازه ‏های مجاور آنها خاصه شریانهای حیاتی مانند لوله‌های نفت، گاز و آب.
8-2-6 همکاری نزدیک با مراکز لرزه ‏نگاری کشور. 
8-2-7 همکاری بین‏ المللی در مورد زلزله ‏شناسی و اجرای کنفرانسهای بین‏ المللی. 
 
8-3- اهداف و توانائیهای بخش
 الف ـ اهداف اصلی فعالیتهای پژوهشی این بخش عبارتند از: 
8-3-1 استفاده از داده‏ های زمین‏لرزه‏ ها جهت مطالعه خصوصیات آنها و مطالعه پوسته که بصورت پایان‏ نامه یا طرحهای  تحقیقاتی انجام می‏گیرد .
8-3-2 انجام طرحهای پژوهشی-کاربردی در زمینه‏های مختلف لرزه ‏خیزی بخصوص در مورد ساختگاه سازه‏ های مهم نظیر سد، نیروگاه و غیره .
8-3-3 همکاری نزدیک با مراکز لرزه ‏نگاری کشور. 
8-3-4 همکاری بین ‏المللی در مورد زلزله‏ شناسی و اجرای کنفرانسهای بین‏ المللی در سطح قاره آسیا .
 
ب- اهداف اصلی فعالیتهای آموزشی این بخش عبارتند از:
8-3-5 فراهم آوردن زمینه های بکارگیری آموخته ‏های نظری دانشجویان .
8-3-6 استفاده از اطلاعات جمع‏ آوری شده زمین‏ لرزه ‏ها در تحقیقات دانشجویی .
8-3-7 مشارکت در برگزاری دوره ‏های کوتاه‏ مدت جهت ارتقاء سطح علمی و تجربی کار‏آموزان و کار‏ورزان داخل کشور .
 
ج- اهداف اصلی فعالیتهای این بخش در ارتباط با سازمانها و مراکز دیگر عبارتند از:
8-3-8 مشاوره و همکاری در مطالعات لرزه‏ خیزی و طرحهای پژوهشی-کاربردی .
8-3-9 مطالعه اثر انفجارات معادن در سازه‏های مجاور آنها .
8-3-10 بررسیهای لرزه زمین ساختی مناطق مختلف .
 
8-4- تجهیزات (آزمایشگاهی و میدانی) بخش
8-4-1 دستگاه لرزه ‏نگارSS-1 
8-4-2 دستگاه لرزه ‏نگارL4CD 
8-4-3 دستگاه ثبات مانستهPS-2 (Analog)
8-4-4 دستگاه ثبات رقمیPDAS-100 (Digital) 
8-4-5 دستگاه ذخیره‏داده اسکازی (SCSI)
8-4-6 امکانات رایانه‏ای و نرم‏افزارهای تخصصی زلزله‏ شناسی
 
8-5- موزه بخش
 این مرکز مجموعه ای از قدیمی ترین دستگاههای ثبت امواج لرزه ای موجود درمؤسسه را فراهم آورده است که علاوه بر جنبة آموزشی، معرف سیر تحول تاریخی این تجهیزات نیز می باشد. موزه در حال حاضر شامل  قسمتهای زیر است:
8-5-1 تماشاگه:
همراه با نصب تصاویر به معرفی رؤسای مؤسسه ژئوفیزیک از ابتدا تا حال، رؤسا و اعضای هیأت علمی بخش زلزله شناسی و کارشناسان شاغل در آن می پردازد.
8-5-2 لرزه‌نگاشتها و لرزه‌نگارها:
آزمایشگاه بخش پژوهشی زلزله شناسی همراه با معرفی بعضی از زلزله های مخرب جهان و ایران و همچنین لرزه نگارها؛ شامل معرفی دستگاه های ابتدایی مؤسسه با نامهای گالیتسین و اشتوتگارد هیلر و ... می باشد.
8-5-3 زمان:
نمایش دستگاه‌های قدیمی زمان و تصاویری از دستگاه‌های مورد استفاده زمان از ابتدا تا کنون.
 
8-6- برخی فعالیت‌های جدید بخش
بخش زلزله‏‌شناسی اخیراً سعی در انتشار برخی از کتابهای نرم افزاری- تخصصی- کاربردی در جهت رشته زلزله شناسی را دارد، برای نمونه: 
8-6-1 کتاب «تبدیل داده‌ها و آشنایی عملی با نرم‌افزار آنالیز داده‌های لرزه‌ای SEISAN». 
8-6-2 کتاب «واژگان تصویری زلزله شناسی، فارسی-انگلیسی». 
8-6-3 کتاب «کنترل کیفیت در شبکه لرزه نگاری و زلزله شناسی»، در مرحله چاپ. 
8-6-4 تهیه کتاب «کار عملی با نرم افزارهای تخصصی-کاربردی زلزله»، در مرحله آماده سازی برای چاپ. 
8-6-5 کتاب «تعمیر، نگهداری و نصب ایستگاه های لرزه نگاری مرکز لرزه نگاری کشوری»، آماده چاپ.