پس از ۱۸ سال کوشش و ممارست، مؤسسه ژئوفیزیک با دریافت یک هشتم بودجه مورد نیاز، موفق به راه اندازی فاز یک  آزمایشگاه سن یابی به روش لومینسانس نوری شد.

 دکتر مرتضی فتاحی مسئول آزمایشگاه و عضو هیات علمی مؤسسه ژئوفیزیک: این روش آخرین زمانی که کوارتز و یا فلدسپار در معرض نور قرار داشته است را تعیین سن می‌کند. لذا نمونه در هنگام نمونه برداری و انتقال به آزمایشگاه به هیچ وجه نباید در معرض نور قرار گیرد.

سالها نمونه‌هایی را که از ایران برداشت می‌کردم،  به دانشگاه آکسفورد انتقال و سن آنها  محاسبه می‌شد. ابتدا نمونه‌ها به روش معمول ارسال می‌شد، اما به دلیل نور دیدگی غیر قابل انتظار برخی از نمونه‌ها درهنگام انتقال به خارج (احتمالا به منظور چک کردن داخل نمونه‌ها) نتایج قابل استناد نبود. لذا در سال ۱۳۸۶ با حمایت ریاست محترم مؤسسه ژئوفیزیک و دانشگاه آکسفورد، آزمایشگاه آماده سازی اولیه نمونه‌ها در زیر زمین مؤسسه  تاسیس شد.  سپس هر بار به جای چند کیلوگرم، چند صد گرم از هر نمونه را همراه خود به دانشگاه آکسفورد منتقل میکردم تا از در معرض نور قرار نگرفتن آنها، مطمئن باشم .

در این دوران نه تنها قابلیت‌های این روش سن یابی جهت تعیین سن زلزله‌های گذشته ایران با موفقیت تست گردید بلکه با همکاری سایر متخصصین، نرخ لغزش برخی از مهمترین گسلهای ایران، دوره بازگشت آنها و تحلیل خطر ناشی از آن گسلها برای ساکنین اطراف گسل بررسی شد.

با استفاده از سن رسوبات دریاچه های خشک، رودخانه ها ومخروط افکنه ها دوران آب و هوایی گذشته منطقه شرق ایران باز سازی شد.

توانایی این روش سن‌یابی در مطالعات باستانشناسی و زمین‌شناسی ایران نیز تست گردید.  برای اولین بار در دنیا روشی جهت تعیین زمان ساخت و آخرین لا یروبی قنات توسط لومینسانس نوری ارائه شد.

این آزمایشگاه آمادگی پذیرش نمونه در امر سن‌یابی و مشارکت در پروژه‌های ملی و بین المللی را اعلام می‌دارد.  برای اطلاعات بیشتر موارد ذیل را کلیک کنید.

سن‌یابی به روش لومینسانس نوری چیست؟

اهمیت، ناحیه سنی و دقت سن‌یابی به روش لومینسانس نوری

کاربردهای سن‌یابی به روش لومینسانس نوری در ایران

سرپرست آزمایشگاه

دکتر مرتضی فتاحی

دانشیار گروه فیزیک زمین

پست الکترونیک : mfattahi@ut.ac.ir

تلفن : ۶۱۱۱۸۲۵۳

آدرس وب سایت: /https://rtis2.ut.ac.ir/cv/mfattah

آدرس : مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران-آزمایشگاه سن‌یابی لومینسانس