بخش ژئومغناطیس - موسسه ژئو فیزیک geophysics
بخش پژوهشی ژئومغناطیس
بخش پژوهشی ژئومغناطیس موٴسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
معرفی بخش
بخش مغناطیس‌سنجی از ابتدای تأسیس موسسة ژئوفیزیک در سال 1336 هجری شمسی ایجاد و به تدریج توسعه یافته است و زیر بخشهای آن در حال حاضر عبارتند از :
- رصدخانه مغناطیسی تهران
- آزمایشگاه اکتشافات به روش مغناطیس‌سنجی
- آزمایشگاه اکتشافات به روش الکترو‌مغناطیس
- آزمایشگاه مغناطیس سنگها و دیرینه مغناطیس
تهیه و ارسال گزارشهای سالانه به مراکز ذیربط، آموزش دانشجویان و برگزاری دوره‌های کارآموزی کوتاه‌مدت برای متقاضیان داخل و خارج از دانشگاه بخشی از فعالیتهای آن می‌باشد. این بخش پی‌جوئی‌های اکتشافی در ساختگاههای مهندسی، منابع و ذخایر زیرزمینی، تعیین ذخایر گرمایی زمین، معادن فلزی و ساختارهای زمین‌شناختی را نیز بر عهده دارد. تعیین شدت و جهت میدان‌مغناطیسی کره‌زمین، خواص مغناطیسی‌سنگها و یا کانیهای‌مغناطیسی نیز از جمله فعالیتهای دیگر این بخش بوده که در سالهای اخیر گسترش قابل توجهی داشته است. اندازه‌گیریهای میدان‌مغناطیسی در نقاط مختلف کشور خصوصا فرودگاهها توسط این بخش انجام گرفته است. مطالعه ارتباط بین لایه‌های یونسفر و تغییرات میدان‌مغناطیسی کره‌زمین و مقایسه داده‌های رصدخانه مغناطیسی و رصدخانه‌خورشیدی نیز از جمله فعالیتهای فی‌ما‌بین بخشهای مغناطیس‌سنجی و خورشیدی است.
بخش مغناطیس سنجی موسسة ژئوفیزیک، عضو اتحادیة بین‌المللی ژئومغناطیس (IAGA, International Association of Geomagnetism of Aeronomy) می‌باشد. این اتحادیه یکی از اتحادیه‌های سازمان بین‌المللی ژئودزی و ژئوفیزیک (IUGG, International Union of Geodesy and Geophysics) است که هر چهار سال یکبار کنفرانس بین‌المللی ژئوفیزیک را در یکی از کشورهای دنیا برقرار می‌نماید.دکتر بهروز اسکویی نمایندة ایران در سازمان IAGA می‌باشند.
اهداف و توانائیهای بخش
اهداف اصلی فعالیتهای پژوهشی این بخش عبارتند از :
- مطالعه و بررسی امکان افزایش دقت و کارایی روشهای متداول در اکتشافات ژئومغناطیسی
- مطالعه و بررسی زمینه‌های جدید کاربردی در تحقیقات ژئومغناطیسی
- اندازه‌گیری تغییرات میدان‌مغناطیسی‌زمین، تعیین و ارائه پارامترهای مورد نیاز که در قالب طرحهای پژوهشی مصوب شورای پژوهشی دانشگاه و مصوب شورای پژوهشهای علمی کشور ارائه می‌شوند.
اهداف اصلی فعالیتهای آموزشی این بخش عبارتند از :
- فراهم آوردن زمینه‌های بکارگیری آموخته‌های نظری دانشجویان
- همکاری در انجام عملیات صحرائی مرتبط با تحقیقات دانشجوئی
- مشارکت در برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت جهت ارتقاء اطلاعات نظری و تجربی کارآموزان و کارورزان داخل و خارج از دانشگاه
اهداف اصلی فعالیتهای این بخش در ارتباط با سازمانها و مراکز دیگر عبارتند از :
- همکاری در اجرای طرحهای پژوهشی ـ کاربردی
- مشاوره در طراحی مطالعات ژئوفیزیکی پروژه‌های مراکز علمی و صنعتی کشور
- مبادله اطلاعات و گزارشها با مراکز تحقیقاتی بین‌المللی ذیربط.
آزمایشگاه ها و تجهیزات موجود در بخش
بخش مغناطیس سنجی موٴسسه ژئوفیزیک علاوه بر رصد خانه مغناطیس سنجی تهران MagneticObservatory) (Tehran's٬ دارای آزمایشگاه های دیرینه مغناطیس Paleomagnetism))، آزمایشگاه اکتشافات ژئومغناطیسی (Geomagnetic Exploration) و آزمایشگاه اکتشافات الکترومغناطیسی (EM) است.
فعالیتهای کمک آموزشی و پژوهشی
دانشجویان کارشناسی ارشد در هرنیم نیمسال تحصیلی 4 آزمایش در طی 4 هفته آزمایشگاه های فوق الذکر انجام میدهند. دانشجویان کارشناسی ارشد موٴسسه از داده های موجود در رصد خانه و نیز سایر آزمایشگاه های بخش در تدوین پایان نامه های خود استفاده می کنند.
عناوین طرح های پژوهشی و کاربردی
- طرح پردازش داده های مغناطیسی هوایی با استفاده از اسپلاین های مکعبی
- طرح زمین گرمائی خوی برای انرژی های نو سازمان انرژی اتمی
- طرح زمین گرمائی بوشلی برای انرژی های نو سازمان انرژی اتمی (خاتمه یافته)
- مطالعات مگنتوتلوریک دشت اینچه برون (خاتمه یافته)
- مطالعات مگنتوتلوریک برای تشخیص ساختار زمین شناسی منطقه بم (خاتمه یافته)
- مطالعات رادیومگنتوتلوریک برای تشخیص گسلهای منطقه بم
- مطالعه گسل تلخاب با استفاده از روش مگنتوتلوریک
- مطالعه گسل تلخاب با استفاده از روش رادیومگنتوتلوریک
- مطالعه مگنتوتلوریک روی یک پروفیل شرقی- غربی در امتداد جاده اراک – بروجرد
- مطالعه مگنتوتلوریک روی یک پروفیل عمود بر زاگرس در منطقه استان های کرمان و فارس مطالعه گسل شمال تهران در منطقه تهران با استفاده از روش رادیومگنتوتلوریک
- مطالعه مگنتوتلوریک منطقه استان گلستان. ( خاتمه یافته)
- ارتباط با سازمان های داخل و مراکز خارج از کشور
- دانشجویان سایر دانشگاه های ایران برای دریافت داده ها و اطلاعات درباره مغناطیس کره زمین به بخش مغناطیس سنجی مؤسسه مراجعه می کنند.
چون علم ژئوفیزیک مربوط به کره زمین و محیط اطراف است همیشه تبادل اطلاعات بین موٴسسه ژئوفیزیک وسایر کشورها برقرار می باشد.
اعضای هیات علمی:
کارشناسان :
مهندس مجید زینلی
تکنسین:
مجید خمسه
پست الکترونیک:
geomag@ut.ac.ir